In 2022 hielden we onze dienstverlening op peil, onder soms moeilijke omstandigheden. We loodsten zelfs meer zeeschepen dan verwacht veilig en vlot onze havens in en uit. Daar zijn we trots op. Om ook in de toekomst een betrouwbare partner te blijven in de logistieke keten, investeren we in toekomstbestendige oplossingen en het versterken van de kwaliteit van onze organisatie. Belangrijke thema’s daarbij zijn ICT, duurzaamheid en mensen.
Datagericht werken
Als kennisorganisatie willen we vooroplopen bij het toepassen van de nieuwste technieken en data om ons vak nog beter uit te oefenen. Dat geldt voor de loodsen, maar ook voor de tenderbemanning en de ondersteunende diensten op kantoor. We zijn steeds beter in staat om data en informatie te selecteren en ervan te leren. Het is onze ambitie om de komende jaren nog meer datagericht te gaan werken. Dat betekent dat we elk besluit nemen op basis van objectieve informatie en data, en niet alleen varen op onze ervaring.
“Door het analyseren van data weten we steeds beter aan welke knoppen we moeten draaien om processen te verbeteren.”
Richard Donselaar, manager informatievoorziening Nederlands Loodswezen B.V.
Datagericht werken betekent voor ons ook data uitwisselen en intensief communiceren met relevante partners. Daarom investeerden we ook in ICT-koppelingen met ketenpartners.
Project RADAR
In het project RADAR, dat we in 2022 gestart zijn, vervangen we per bedrijfsproces de huidige SAP-software door een individueel softwarepakket, dat beter aansluit bij onze wensen. Dit jaar zijn we begonnen met human resources en met de planning van de roosters van de varende dienst. Bij elke stap zorgen we voor een goede koppeling met alle andere systemen. Op die manier kunnen we efficiënter en sneller werken en geven we invulling aan verdere robotisering, automatisering en digitalisering.
Duurzaam op het water en op kantoor
In 2022 besloten we om te investeren in de tweede serie met M-klasse vaartuigen. In 2023 wordt het eerste nieuwe vaartuig opgeleverd, daarna twee in 2024 en de laatste in 2025. Vanwege de lange levensduur is het investeren in vaartuigen per definitie een beslissing voor de lange termijn. En juist dat is op dit moment niet eenvoudig, want de regelgeving rondom CO2-uitstoot wordt steeds strenger, terwijl het nog onduidelijk is welke technische oplossingen in de toekomst de sleutel zullen zijn naar een uitstootvrije operatie.
Om brandstof te besparen, worden de nieuwe vaartuigen in ieder geval lichter gebouwd dan de vorige generatie tenders van de L-klasse. De ervaring die we hebben opgedaan met de ‘Mira’, onze eerste lichtere tender, nemen we mee in de ontwikkeling van serie M2 tot en met M5. Na een gedegen offerte traject kwam BNG Bank als bank met de beste aanbieding uit de bus om een deel van deze investering te financieren. Een bevestiging dat wij beoordeeld worden als een stabiele, betrouwbare organisatie, met een solide financiële basis.
Inmiddels kijken we ook naar de vervanging van de huidige swath’s, de vaartuigen die in de regio Scheldemonden actief zijn. Er is een eerste marktverkenning gedaan naar mogelijk alternatieve typen vaartuigen. In de loop van 2023 formuleren we onze functionele operationele specificaties. Het is de bedoeling om de huidige swath’s in 2026 en 2027 te vervangen.
Onze kantoren energieneutraal
Ook met onze kantoren zetten we stappen om duurzamer te opereren. Al onze gebouwen zitten minimaal op niveau C, dus we voldoen aan de regelgeving, maar we willen verder. Uiteindelijk moeten onze panden energieneutraal worden. De eerste winst is het beperken van ons energiegebruik. Dat doen we onder andere door beter te isoleren, bestaande armaturen te vervangen voor ledverlichting en er met slimme schakelaars voor te zorgen dat verlichting niet onnodig aan staat. Vervolgens kijken we hoe we onze installaties kunnen vergroenen en wat per pand de meest duurzame stroomvoorziening is. In de loop van 2024 willen we daar een organisatiebreed plan voor hebben. Wanneer we alleen nog emissieloze auto's willen gebruiken, moet ook de oplaadvoorziening daarvoor geregeld worden.
Mogelijkheden verkennen en onderzoeken
Het terugdringen van onze CO2-uitstoot is een grote uitdaging. Daarom werken we hecht samen met externe partijen aan een duurzame toekomst. Alle organisaties in de maritieme sector staan immers voor dezelfde uitdagingen. Zo zijn we actief in de netwerkorganisatie Stichting Nederland Maritiem Land (NML) en onderzoeken we samen met het Maritime Research Institute Netherlands (MARIN) en scheepswerf Damen welke CO2-regelgeving voor het Loodswezen relevant is. Ook hebben wij MARIN opdracht gegeven te onderzoeken welke brandstoffen voor onze vloot op termijn het meest bruikbaar en duurzaam zijn.
CO2-emissie rapportage
Nederlands Loodswezen is sinds september 2018 gecertificeerd voor de CO2 prestatieladder versie3.1. In deze rapportage wordt een overzicht gegeven van de emissies per scope en categorie.
Onder scope 1 vallen de emissies die worden uitgestoten door installaties die in eigendom zijn van het Loodswezen, zoals emissies door de eigen vaartuigen en wagenpark.
Scope 2 emissies zijn emissies die ontstaan door de opwekking van elektriciteit, warmte en koeling en stoom in installaties die niet tot het Loodswezen behoren maar wel worden gebruikt. Hieronder valt de uitstoot door elektrische installaties en de inzet van de helikopter.
Scope 3 emissies zijn emissies die ontstaan als gevolg van de activiteiten van het Loodswezen maar die voortkomen uit bronnen die geen eigendom zijn of beheerd worden door het Loodswezen. Hieronder vallen de inzet van taxi’s voor het vervoer van loodsen en gebruik van voertuigen voor woon-werk verkeer.
CO2 -emissie per categorie
CO2-footprint 2022-2018
Waardecreatie
In 2022 hebben we een waardecreatiemodel voor onze organisatie ontwikkeld. Dat model geeft een bredere kijk op de betekenis van ons werk dan alleen kosten en baten. Wij willen graag beoordeeld worden op onze totale waardecreatie, inclusief onze bijdrage in de keten. Immers: als wij op een bepaald onderdeel afschalen, is de kostenbesparing misschien veel kleiner dan de hogere kosten elders in de keten. Daar komt nog bij dat onze dienstverlening publiek is ingebed. We vervullen een maatschappelijke taak en zijn niet gericht op winstmaximalisatie. Het hele Loodswezen is erop gericht om onder alle omstandigheden de klus te klaren, en dienstbaar te zijn aan de keten.
Nieuwe loodsen werven en opleiden
De aanwas van nieuwe mensen is een belangrijk punt van aandacht. We hebben als organisatie te maken met vergrijzing en met een erg krappe arbeidsmarkt. Bovendien trekken de zeevaartscholen minder studenten dan voorheen. Voor de eerste jaren hebben we nog genoeg mensen in opleiding, maar voor de langere termijn moeten we daar extra in investeren. Daarom hebben we in 2022 een landelijk coördinator instroom benoemd. Deze brengt de instroom in kaart en onderhoudt contacten met instellingen voor hbo en mbo.
Opleidingen up-to-date
Daarnaast professionaliseren we ook onze eigen bedrijfsopleidingen voor het ondersteunend personeel. De opleiding van gezel naar stuurman bijvoorbeeld is op dit moment nog vrij traditioneel en klassikaal. We gaan dit traject moderniseren met een praktische component, waarbij de cursist het roer meer in handen krijgt, en met e-learning. Daarvoor gaan we samenwerken met de Nationale Nautische Verkeersdienst Opleiding (NNVO).
“Op onze school hebben we voor het vak 'Onderzoek & Ontwerp' een opdracht gedaan voor het Loodswezen. Er werd gevraagd of we een oplossing konden bedenken voor het overbruggen van de hoogte tussen twee schepen. Loodsen doen dit nu via een ladder, maar het bedrijf wilde weten of dit ook anders zou kunnen. Samen met 2 klasgenoten hebben wij een wateraangedreven jetpack bedacht. Wij denken dat dit goed werkt en dat hiermee ook veel mensen loods willen worden. We weten nog niet of het Loodswezen dit ook echt gaat doen, maar dat zou wel cool zijn.”
Cisco, 14 jaar, 2e klas Libanon Lyceum Rotterdam
Werving hoge prioriteit
Door de huidige krapte op de arbeidsmarkt hebben we meer tijd nodig om ook bij Nederlands Loodswezen bepaalde vacatures in te vullen. In 2022 hebben we daarom de site ‘werkenbijhetloodswezen.nl’ verder doorontwikkeld. Daarnaast hebben we een externe partij ingeschakeld om onze doelgroep directer aan te spreken en te benaderen en is een mediacampagne gelanceerd.
Diversiteit en inclusiviteit
Nederlands Loodswezen is ervan overtuigd dat diversiteit binnen een groep (team of afdeling) tot betere afwegingen en besluitvorming leidt. We willen werken met een zo divers mogelijk medewerkersbestand – in opleidingsniveau, leeftijd, geslacht of culturele achtergrond.
De maritieme sector kenmerkt zich doordat vooral mannen werkzaam zijn in deze sector. Dit zien wij ook terug bij de varende dienst van het Loodswezen, waar 1% van het personeelsbestand vrouw is. Het personeelsbestand bij de overige functies is in diversiteit in leeftijd en de man-vrouwverhouding redelijk in balans (34,7% vrouw). Ook in de leidinggevende functies zien we meer vrouwen (37,5%). De balans in deze functies heeft bij de selectie onze aandacht. Daarom zal waar mogelijk bij gelijke geschiktheid de voorkeur worden gegeven aan een vrouw.
Nederlands Loodswezen is een organisatie met lange dienstverbanden en een hoge gemiddelde leeftijd van het totale personeelsbestand. Er is weinig verloop waardoor de invulling van diversiteit wellicht iets langer op zich laat wachten. Maar door natuurlijk verloop zien we daar langzaam verandering in komen.
Ten aanzien van andere facetten, zoals etnische diversiteit, hebben wij niet het beeld dat ons personeelsbestand een representatieve afspiegeling vormt van de Nederlandse samenleving. Hier zijn wij ons van bewust. Ook in de toekomst blijven inclusiviteit en diversiteit daarom belangrijke aandachtspunten, die wij meewegen in de verdere groei van ons personeelsbestand.
In 2023 wordt door het Loodswezen verder invulling gegeven aan de implementatie van beleid en doelstellingen in het kader van de ESG en CSRD, waarin ook inclusiviteit en diversiteit wordt meegenomen.
